17.04.2020 tarihinde Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğü giren 7244 sayılı Yeni Koronavirüs(Covıd-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un iş sözleşmelerinin feshine dair etkilerini sizlerle paylaşmak isteriz. Şöyle ki;

17.04.2020 tarihinde Resmi Gazete ‘de yayımlanan 7244 sayılı Kanun ile tüm iş ve hizmet akitlerine İSTİHDAMI KORUMA ŞARTI getirilmiş olup 7244 sayılı Kanun Md.9 şu şekilde düzenlenmiştir;

MADDE 9 – 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 10 – Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II)

numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez.

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek

üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı  vermez.

Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya

işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir.

Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan üç aylık süreleri altı aya kadar

uzatmaya yetkilidir.”

Buna göre ilgili düzenleme uyarınca;

1. 1. İster belirli süreli iş sözleşmesi olsun ister belirsiz süreli iş sözleşmesi olsun işverenin iş sözleşmesini feshetme hakkı sınırlandırılmıştı
2.  İşveren; 04.2020-17.07.2020 tarihleri arasında İş Kanunu Md.25(II)’de ve diğer kanunlarda belirtilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler haricinde iş sözleşmesini feshedemeyecektir. Ancak bu sürenin Cumhurbaşkanı kararı ile 3 ay kadar uzatılmasının mümkün olduğu da unutulmamalıdır.
3. Bununla birlikte işveren 04.2020-17.07.2020 tarihleri arasında işçiyi ücretsiz izne ayırabilecektir.  Bu  sürenin  de  Cumhurbaşkanı  kararı  ile  3  ay  kadar  uzatılması

mümkündür.

4. Ayrıca işçinin belirtilen tarihler arasında ücretsiz izne ayrılması da işçiye haklı nedenle iş sözleşmesini fesih hakkı tanımayacaktı

5. İş sözleşmesinin bu yasağa aykırı olarak feshi durumunda ise işveren, “fesih tarihindeki aylık brüt asgari ücret tutarında        İDARİ PARA CEZASI”nı ödemekle yükümlü olacaktı

6. Yine İş Kanunu 25(II)’de ve diğer kanunlarda belirtilen ahlak ve iyi niyet kurallarına

uymayan haller ve benzeri sebepler dışında iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde bu

sebep haklı neden sayılmayacak ve işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

Bu kapsamda;

İşbu düzenleme öncesinde işçiyi ücretsiz izne göndermek iş sözleşmesinin ESASLI DEĞİŞİKLİĞİ KABUL EDİLDİĞİNDEN işçinin 6 işgünü içerisinde yazılı onayı gerekli iken yahut ücretsiz izin teklifinin işçiden gelmesi gerekli iken; 4857 Sayılı İş Kanunu Geçici Md.10 uyarınca; işveren kendi inisiyatifi ile işçiyi ücretsiz izne gönderebilecektir.

Ancak her ne kadar ilgili hükümde, doğrudan Coronavirüs(Covid-19) salgınından bahsedilmese de söz konusu kanunun getirilmiş amacı dikkate alınmalıdır. İşverenin bu hakkı kullanımında; hukukumuzun en önemli prensiplerinden olan HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI YASAĞINA dikkat edilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Bu nedenle; aslında bu düzenleme öncesinde çalışanlarınızı ücretsiz izne gönderme niyetiniz yok iken; Coronavirüs(Covid-19) salgınından olumsuz yönde etkilenmemiş olmanıza rağmen yahut yalnız ekonomik kaygılardan ötürü bir kısım çalışanınızı ücretsiz izne göndermeniz durumunda yukarıdaki düzenlemeden yararlanılamayabileceği, böyle bir halde işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih imkânı olabileceğini önemle hatırlatırız.

Ayrıca; söz konusu düzenleme yalnız 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi iş sözleşmelerini değil; her türlü iş ve hizmet sözleşmesini kapsar nitelikte olduğundan “a) Deniz ve hava taşıma işlerinde, b) 50’den az işçi çalıştırılan (50 dâhil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde, c) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri, d) Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar (3 üncü derece dâhil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde, e) Ev hizmetlerinde çalışanlar ile  f) çıraklar hakkında g)Sporcular hakkında, h) Rehabilite edilenler hakkında, ı)

507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde.”  de uygulanacak ve bu işler için de işveren 17.04.2020-17.07.2020 tarihleri arasında iş/hizmet sözleşmesini ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri dışındaki sebeplerle feshedemeyecektir.

Tüm bu düzenlemeler ışığında sizlere hukuki tavsiyemiz ise şu yöndedir;

Öncelikle FESHİN SON ÇARE OLMASI ilkesine ve HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI YASAĞINA dikkat etmemiz gerekir. Bu nedenle; iş yoğunluğunuz ve ekonomik durumlarınız göz önüne alındığında Covid-19 salgınının bulaşıcılığını minimize ederek işyerinde çalışmaya devam edilebiliyor yahut uzaktan çalışma esası ile işyerindeki faaliyet sürdürülebiliyor ise çalışanlarınıza ücretlerini ödeyerek devam etmenizi tavsiye ederiz. Eğer ki; işyerinde faaliyetlerin devam etme imkânı yahut uzaktan çalışma ile işin sürdürülmesi mümkün değil ise

4857 sayılı İş Kanunu Geçici Md.10 uyarınca; çalışanlarınıza ücretsiz izne çıkarma imkânına sahipsiz. Ancak; işbu düzenlemelere rağmen olası bir dava tehdidi ile karşılaşılmaması adına ücretsiz  izne ayrılan  işçilerinizden bu hususa dair yazılı onay almanız  tavsiye ederiz .

Saygılarımızla,

Karaman//Bulduk Hukuk ve Danışmanlık Bürosu